6. Πρυτανείο
Στο νοτιοδυτικό άκρο της πόλης των Γιτάνων, βρίσκεται το οικοδόμημα του Πρυτανείου, η έδρα των αρχόντων που ήταν επιφορτισμένοι με τη δημόσια διοίκηση. Το κτήριο, με έκταση που ξεπερνά τα 1.500 τ.μ., διαμορφώνεται σε πτέρυγες, γύρω από κεντρική ορθογώνια αυλή. Περιλάμβανε αίθουσες συμποσίων (ανδρώνες), εργαστήρια, αποθήκες και βοηθητικούς χώρους, που διαμορφώνονταν γύρω από μια κεντρική υπαίθρια αυλή. Σε ξεχωριστό δωμάτιο βρισκόταν βωμός της θεάς Εστίας. Στο κτιριακό συγκρότημα στεγαζόταν και το Αρχείο της πόλης, όπου φυλάσσονταν οι πάπυροι της δημόσιας αλληλογραφίας.
Στο εσωτερικό του Πρυτανείου ανασκάφηκαν ανδρώνες, αίθουσες στις οποίες οργανώνονταν τα συμπόσια για τους άρχοντες και τους επίσημους φιλοξενούμενους της πόλης με αφορμή σημαντικά γεγονότα ή εορτές. Στο κεντρικό μεγαλύτερο δωμάτιο υπάρχει χώρος για δώδεκα ανάκλιντρα, τα οποία βρίσκονταν τοποθετημένα περιμετρικά των τοίχων. Το δάπεδο ήταν διακοσμημένο σε όλη την έκτασή του με ψηφιδωτό δάπεδο: ένα πλαίσιο με σπείρα και αβακωτό κόσμημα περιβάλλει διάχωρο από λευκές και μαύρες ψηφίδες με τις μορφές πέντε δελφινιών, τέσσερα από τα οποία καταλαμβάνουν τις γωνίες. Ένα δεύτερο διάχωρο από ψηφίδες με παράσταση επιτιθέμενου πάνθηρα διακοσμεί το δάπεδο εσωτερικά του κατωφλιού του δωματίου. Ο ανδρώνας γειτνιάζει προς νότο με χώρους μαγειρείων.
Στη βόρεια πτέρυγα το ένα από τα δύο δωμάτια που περιελάμβανε, ταυτίστηκε ως το δημόσιο Αρχείο – Αρχειοφυλακείο των Γιτάνων. Εκεί βρέθηκαν περισσότερα από 3.000 σφραγίσματα για την επικύρωση εγγράφων. Οι κύλινδροι των παπύρων στο αρχείο είχαν τοποθετηθεί σε βιβλιοστάσια, σε ξύλινη κασέλα και μέσα σε πίθο. Η αρχειοθέτηση σε πίθο θεωρείται μία από τις παλαιότερες αρχειοθετήσεις.
Τα 3.000 περίπου πήλινα σφραγίσματα που βρέθηκαν στο Πρυτανείο – Αρχείο προορίζονταν για την επικύρωση των δημόσιων εγγράφων. Είναι μικρά κομμάτια νωπού πηλού που τοποθετούνταν και σφραγίζονταν επάνω στο σχοινί των τυλιγμένων παπύρων. Όταν το κτήριο καταστράφηκε από φωτιά, ο πηλός ψήθηκε και τα σφραγίσματα διασώθηκαν. Στην επιφάνεια των σφραγισμάτων απεικονίζονται θεοί, ήρωες και μυθικά όντα, ζώα, πτηνά και φυτά, κυρίως όμως δημόσια εμβλήματα με ονόματα και σύμβολα Ηπειρωτικών εθνών (ΕΛΕΑΙΩΝ, ΘΕΣΠΡΩΤΩΝ, ΜΟΛΟΣΣΩΝ, ΧΑΟΝΩΝ), πολιτικών λειτουργιών και κρατών (ΒΟΥΛΑ, ΑΠΕΙΡΩΤΑΝ), δημόσιων λειτουργών (ΑΓΟΡΑΝΟΜΟΣ, ΓΡΑΜΜΑΤΕΥΣ, ΑΓΩΓΕΥΣ). Σε δεκατέσσερα τουλάχιστον σφραγίσματα αναγράφεται το όνομα της πόλης ΓΙΤΑΝΑ. Ενδιαφέρον έχει επίσης η συχνή απεικόνιση μακεδονικών συμβόλων, που φανερώνει τους στενούς δεσμούς των Ηπειρωτών με το βασίλειο της Μακεδονίας.
Ακουστική Ξενάγηση
